بحث اقامت یا محل سکونت و اشتغال، از مباحث مهم در زمینه مهاجرت است. این موضوع، با تابعیت فرق دارد. اقامت، بیشتر به محیط یا کشوری اشاره دارد که یک شخص در آن زندگی می‌کند و مشغول به کار است. به طوری که این بحث در چهارچوب حقوق بین الملل، تحت عنوان اقامتگاه یاد می‌شود. در صورتی که تابعیت اغلب به رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی یک شخص با یک دولت مرتبط است. این امکان وجود دارد که محل زندگی یک شخص، در یک کشور خارجی باشد ولی شرایط تابعیت یا شرایط شهروندی آن کشور را نداشته باشد.
در این مقاله تلاش داریم که به صورت کلی، اقامت را تعریف کنیم و برخی از موارد مهمی که باید برای اخذ اقامت بدانید مرور شود. ضمن آنکه، مقاله‌ای نیز در خصوص شرایط مهاجرت نوشته شده است که توصیه می‌کنیم آن مقاله نیز مطالعه شود.
تا انتهای این مقاله با ما باشید.
اقامت به زبانی ساده
به طور کلی این بحث در حقوق داخلی و حقوق بین الملل، تعریف متفاوتی دارد. اما می‌توان گفت که بین آن‌ها شباهت زیادی نیز وجود دارد. معمولا ارتباطی که شما با محل زندگی خود دارید یا محلی که در آن، اغلب مشغول به فعالیت کاری هستید، به عنوان اقامتگاه شما شناخته می‌شود. اشخاص، معمولا پیوندهای حقوقی زیادی با محل سکونت و اشتغال خود دارند. با این نظر، این بحث تنها در مورد اشخاص حقیقی یعنی انسان‌ها مطرح نیست. بلکه این بحث در مورد اشخاص حقوقی مانند شرکت و موسسه‌ها نیز مطرح می‌شود.
البته این یک تعریف بسیار کلی از محل سکونت اشخاص است. دولت‌ها هستند که تعریف اصلی از اقامت را بیان می‌کنند و هر شخصی را که دارای شرایط باشد به عنوان مقیم خود می‌دانند.
اقامتگاه دارای ابعاد مادی و حقوقی است
بر خلاف موضوع اخذ تابعیت یا اخذ شهروندی که دارای ابعاد سیاسی، حقوقی و معنوی است، محل سکونت و اشتغال دارای ابعاد مادی و حقوقی خواهد بود که شما را به دولت مشخصی ربط می‌دهد. بعد مادی این مفهوم به این دلیل است که اقامت با محل سکونت شما پیوند دارد و منافع شما غالبا با این محل در ارتباط است. چنین منافعی معمولا مالی و مادی هستند. زیرا اگر شما محل زندگی خود را ترک کنید، این منافع و رابطه مادی از بین خواهد رفت. از سوی دیگر، مسائل مرتبط با نحوه اقامت، بعد حقوقی دارد زیرا محل زندگی، دارای اثرات حقوقی زیادی برای شما است.
اقامتگاه داخلی و خارجی چیست؟
موضوع محل سکونت و اشتغال، به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می‌شود. بعد داخلی این بحث زمانی است که یک شخص، همزمان تابع و مقیم یک کشور باشد. همانند من و شما که هم تابعیت ایران را داریم و هم به عنوان مقیم این کشور در قلمروی جغرافیایی آن زندگی می‌کنیم.
شرایط اقامت از نوع بین المللی آن، زمانی مطرح است که تابعیت و محل زندگی یک شخص با شخص دیگر یکسان نباشد. برای مثال ممکن است فردی تابع ایران و قوانین آن باشد ولی بر حسب شرایط، محل زندگی او در ایتالیا قرار بگیرد.
مزیت اصلی اقامت چیست؟
یکی از اصلی‌ترین منافعی که محل سکونت و اشتغال برای شما به همراه دارد، مشخص شدن وضعیت حقوقی و هویت شما است. زیرا در صورتی که شما به عنوان مقیم یا تابع یک دولت نباشید، وضعیت شما تحت عنوان بیگانه قرار خواهد گرفت.
منظور از اصل لزوم محل سکونت چیست؟
همانند تابعیت، اقامت نیز از «اصل لزوم» پیروی می‌کند. اصل لزوم در این بحث به این اشاره دارد که هر شخصی باید دارای محل زندگی باشد. به طور کلی، شخصیت هر فرد با حقوق و وظایف او مشخص خواهد شد. برای این که حقوق و وظایف اشخاص تحقق پیدا کنند، به وجود یک محل نیاز است. چنین محلی می‌تواند به صورت اقامت موقت یا دائمی باشد.
آیا لزوما هر شخص باید دارای یک محل سکونت باشد؟
اگرچه شما می‌توانید در بیش از یک محل سکونت و اجازه کار یا ورک پرمیت داشته باشید، اما بهتر آن است که زندگی و اشتغال شما در یک محل متمرکز باشد. به این دلیل که داشتن چند محل به صورت همزمان و برای اشتغال و زندگی، باعث آشفتگی و اختلال در مسائل مربوط به اقامت خواهد شد.
فرض کنید شما، هم در ایران و هم در آلمان دارای محل زندگی و کار هستید. در این جا این امکان یافت می‌شود که هم دولت ایران و هم دولت آلمان از شما مالیات اخذ کنند و شما نیز ناگریز به پرداخت مالیات متعدد شوید.
آیا می‌توان محل اقامت را تغییر داد؟
تغییر محل سکونت و اشتغال به دلیل شرایط مختلف، امری رایج است. این موضوع در حقوق داخلی و حقوق بین الملل نیز پذیرفته شده است. هر شخصی حق دارد که به اقتضای شرایط خود، محل سکونت و کار قبلی خود را ترک و در کشور دیگر زندگی کند. اگرچه این امر تا حد زیادی به اراده شما بستگی دارد، اما شما نیاز دارید که برای ورود و زندگی در کشورهای دیگر، در صورت نیاز نسبت به اخذ روادید یا ویزا اقدام کنید.
انواع اقامت
اساسا در قوانین اقامت هر کشور در خصوص انواع اقامت صحبت می‌شود. در این بخش، انواع محل سکونت و اشتغال را بررسی می‌کنیم:
اقامت اختیاری: این حالت برای زمانی است که شما به عنوان یک شخص دارای اهلیت (عاقل، بالغ و رشید)، با اراده و میل باطنی خود، محل سکونتتان را تغییر می‌دهید. زیرا اشخاص در تعیین محل سکونت خود آزاد هستند و می‌توانند با رعایت قانون در هر نقطه‌ای از جهان زندگی و کار کنند. یکی از اصول قانون اساسی این است که نمی‌توان شخصی را از محل زندگی خود تبعید یا او را از زندگی در محل مطلوب منع کرد.
اقامت قراردادی: این حالت برای زمانی است که اشخاص در روابط حقوقی خود، یک محل را به عنوان اقامتگاه انتخاب می‌کنند. به عبارت دیگر، حالت اخیر ماهیت توافقی دارد.
برای مثال فرض کنید شما با یک شخص هلندی در خارج از کشور، قرارداد امضا و در آن قرارداد، اقامتگاه را بر حسب توافق، ایران، هلند یا کشور دیگری انتخاب می‌کنید.
اقامت اجباری: این حالت زمانی رخ می‌دهد که شما در تعیین محل زندگی و کار خود هیچ اراده‌ای ندارید. زیرا شما باید به دلیل برخی از مناسبت‌ها همانند ازدواج یا روابط کاری، محل زندگی خود را تغییر دهید.
خدمات تازحل در زمینه اخذ اقامت
حوزه‌های تخصصی تازحل، اخذ اقامت از طریق کار، اقامت ثبت شرکت و اقامت کارآفرینی است. شما می‌توانید مراحل ثبت شرکت خود را در اروپا به کارشناسان و وکلای تازحل بسپارید و سپس برای اخذ اقامت مطمئن خود اقدام کنید. برای دریافت اطلاع بیشتر از فرایند اخذ اقامت اروپا از طریق بیزینس، با مشاوران ما در ارتباط باشید.
